«Жұлдызы жанған ғалым» облыстық көшпелі семинар

2015 жылдың 29 қыркүйегінде Әулиекөл аудандық кітапханасында Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың 180 жылдығына арналған «Жұлдызы жанған ғалым» тақырыбында облыстық көшпелі семинар өтті.  Шараның мақсаты – Шоқан Уәлихановтың шығармашылық мұрасы мен ағартушылық еңбектеріне байланысты мәліметтерді насихаттау, әріптестердің жұмыс тәжірибесімен танысу, кітапханашылардың біліктіліктерін арттыру үшін ғылыми ақпаратты талқылау. 

Көркем ойдың тарихи маңызын терең  ұғынып, оны ғылыми зерделеген Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың еңбектерін жан-жақты, жүйелі зерттей түсуді уақыттың өзі талап етіп отыр. Ғалым шығармалары дәуір рухымен үндес, пікірлері күні кеше немесе дәл бүгін айтылғандай тың, құнды. Қазақтың халық поэзиясына алғаш теориялық талдау жасады. Ұлттық әдебиеттану ғылымының негізін қалады.

Семинар жұмысына Қостанай облысы әкімдігі мәдениет басқармасының бас маманы Олжабаева Роза Төлешқызы, ҚМПИ «Қазақстан тарихы» кафедрасының аға оқытушысы Анасова Айнаш Бектұрсынқызы, өлкетанушы Смағұлова Асыл Сұлтанғалиқызы, Ы.Алтынсарин ат. облыстық мемориалдық мұражайы директорының орынбасары, Әулиекөл аудандық әкімдігінің ішкі саясат бөлімінің басшысы Омарова Жаңылсын Бахытжанқызы, №28 Құсмұрын орта мектебінің мұғалім-зерттеуші Қайпбаева Бакен Қабенқызы, Қостанай облысының мемлекеттік кітапханаларының, Әулиекөл  ауданының  кітапханашылары қатысты. 

Семинарда бірнеше баяндамалар, кітапхана көрмесіне шолу, виртуалды кітап көрмесі, Әулиекөл аудандық кітапханасында экскурсия, кәсіби пікірталас өтті. Аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесінің қызметкерлері өз тәжірибелерімен бөлісті. Шараға қатысушылар Шоқан Уәлихановтың мүсініне гүл  қойып, арнауды тамашалады. 

Презентация "Шокан Уалиханов - первый ученый казахского народа"

Презентация "Шокан Уалиханов - первый ученый казахского народа"

Султан своего народа Буктрейлер

Буктрейлер посвящен 180-летию первого казахского учёного Чокана Чингисовича Валиханова. Здесь рассказано о жизни замечательного ученого и путешественника Чокана Валиханова. Казахский народ считает его своим первым ученым и первым революционным мыслителем. Его перу принадлежат научные трактаты по истории, географии и этнографии казахского народа, по литературе и искусству. Он оставил ценное научное и литературное наследие, сыгравшее большую роль в развитии казахской литературы. Буктрейлер создан Данилюк Л.Г.- заведующей районной детской библиотекой.

По следам знаменитых экспедиций Чокана Валиханова

В античности древние римляне говорили: «Все дороги ведут в Рим». Поистине, почти тысячи лет назад, во времена могущества Караханидского каганата, все дороги в Центральной Азии вели в столицу государства – в вечный Кашгар. Исмаилжан Иминов прошел по караванному пути нашего великого соотечественника, ученого, путешественника Чокана Валиханова. Об этом можно прочитать в казахстанском журнале «Мысль» за 2015 год в номере 8(журнал имеется в районной библиотеке) или на сайте  http://mysl.kazgazeta.kz/?p=6340#more-6340

Шоқан мұрасы - дәуір шежіресі

Әулиекөл кітапханашылары Ш.Уәлихановқа арналған жарнамалық буклеттер шығарып, оларды өткізілген іс-шараларда оқырмадарға таратты.

«Манас» поэмасы

Шоқан Уәлиханов қырғыз халқының өмірін, салт-дәстүрін, тарихы мен этнографиясын толығырақ зерттеу үшін 1857 ж. Алатау қырғыздарына қайтадан аттанады. Осы сапарында аса бағалы фольклор материалдарын жинай жүріп Ш.Уәлиханов алғаш рет қырғыз халқының «Манас» поэмасына көңіл аударады.
«Манасты» қоғамдық және тарихи тұрғыдан ірі оқиға ретінде сипаттай отырып Уәлиханов «Манас» қырғыздың барлық арман-қиялының, ертегілерінің, аңыздарының бір кезеңге біріктірілген және бір тұлғаның - батыр Манастың айналасында топтастырылған энциклопедиялық жинағы. Мұны даланың «Илиадасы» деуге болады. Қырғыздардың өмірі, ұстанымы, салты, георгафиясы, діні мен медициналық танымдары және олардың халықаралық қарым-қатынасы осы бір аса зор эпопеяда көрініс тапқан» деп жазды. 

Ш. Уәлихановтың 1856-1857 жж. алғашқы саяхатының ғылыми жетістіктері өзінің сапар барысында жазған «Ыстықкөл сапарының күнделігі», «Қырғыздар жайлы жазбалар» атты мақалаларында көрініс тапты. 

«Жұлдызы жаңған ғалым» кітап көрмесі

Шоқан Уәлихановтың есімі Қазақстанда мәдениет тарихы мен қоғамдық-ғылыми пікірінде шын мәнінде құрметті орын алады. Аса құрметті ғалым, ағартушы өте пайдалы ғылыми іздеулердің бірнешеуін Шығыс халықтарының география, тарих, этнография, фольклор саласында қолданды. Біздің жерлесіміз Шоқан Уәлихановтың 180 жылдығына Әулиекөл аудандық кітапханасы «Жұлдызы жаңған ғалым» кітап көрмесін безендірді. Бұл көрмеде Шоқан Уәлихановтың өмір шолуы, шығармашылығы мен ғылыми еңбектері кеңінен көрсетілді. Әр кітап сөресі Шоқан-зерттеуші, Шоқан-тарихшы, Шоқан-фольклоршы, Шоқан - суретші сияқты ақпаратка толы, ал «Шоқан біздің мақтанышымыз» атауындағы бөлігінде оқырмандарға жерлесіміз Шоқан Уәлиханов туралы көркем шығармалар ұсынылды.

     

Имя Шокана Уалиханова по праву занимает почетное место в истории культуры и общественно-научной мысли в Казахстане. Выдающийся ученый и просветитель, предпринял целый ряд весьма плодотворных научных изысканий в области географии, истории, этнографии, фольклора народов Востока. К 180-летию нашего земляка  Шокана Уалиханова  в Аулиекольской районной библиотеке была оформлена  книжная выставка  «Жұлдызы жаңған ғалым». Выставка отражала обширный обзор жизни, творчества и научных трудов Шокана Уалиханова. Каждая книжная полка  была насыщена информацией о Шокане как исследователе, Шокане–историке, Шокане-этнографе, Шокане-художнике, а раздел   под названием «Шоқан -біздің мақтанышымыз» представил читателям художественные произведения посвященные земляку  Шокану Уалиханову.

"Аққан жұлдыз" презентациясы

Аққан жұлдыз

Шоқан Уәлиханов туралы кітаптар Книги о Шокане Валиханове

«Чужая жизнь безжалостней моей - 

 Зовет меня... И что мне делать с ней?

   Ведь можно лишь рукою великана   

В лазоревой высокогорной мгле   

        Куском нефрита выбить на скале    

   Рассказ о гордом подвиге Чокана!»

С. Марков

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] / С. Бегалин. – Алматы : «Балауса»,  1996. – 208 б.

Көрнекті қаламгер Сапарғали Бегалиннің «Шоқан асулары» повесіне халқымыздың үлкен ғалым Шоқан Уәлихановтың балалық шағы, кадет корпусында оқыған жылдары арқау болған.

Марков,  С. Н. Идущие к вершинам [Текст] : Ист.-биогр. повесть / С.Марков. – Алма-Ата : «Жазушы», - 1981. – 352 с.

Историко-биографическая повесть «Идущие к вершинам» рассказывает о жизни и деятельности выдающегося исследователя Средней Азии Чокана Валиханова, знакомит читателя с жизнью, обычаями, нравами населявших в прошлом веке Среднюю Азию народностей и племен.  Автор повести документами подтверждает большую, крепкую дружбу русских людей с     казахским народом, с его национальным героем Чоканом Валихановым.

Муканов, С. Промелькнувший метеор [Текст] / С. Муканов; пер. с каз. А. Брагина. – Алма-Ата : «Жазушы», 1984. – Т. 1. – 336 с.

Роман казахского писателя Сабита Муканова «Промелькнувший метеор» - эпопея о жизни и деятельности казахского ученого и просветителя Чокана Валиханова. Первая книга посвящена детским и юношеским годам Чокана. 

Муканов, С. Промелькнувший метеор [Текст] / С. Муканов; пер. с каз. А. Брагина. – Алма-Ата : «Жазушы», 1984. – Т. 2. – 336 с.

Вторая книга Сабита Муканова «Промелькнувший метеор» посвящена годам формирования идейных взглядов и убеждений Ч.Валиханова, повествуется о том, как начинающий исследователь готовится к выполнению главного дела – экспедициям в малоизученные районы Азии. Писатель уделяет большое внимание дружбе  Чокана с Ф. Достоевским и Г. Потаниным, с людьми из степных аулов.

Хождение в Кашгар

Научное наследие Чокана Чингисовича  Валиханова велико и разнообразно. Но самое главное дело его жизни – открытие для науки малоизвестного тогда мира Внутренней Азии. В 50-х годах 19 столетия ему удалось проникнуть в смутный Кашгар под видом торговца и в экстремальных условиях, не единожды оказываясь на краю гибели, собрать богатый материал о духовной жизни казахов, киргизов и уйгуров, об их повседневном быте и исторической судьбе. Материал, ставший подлинным научным открытием принес молодому Чокану славу выдающегося ученого.  

Объем собранных историко-фольклорных материалов, касающихся казахов и киргизов, был достаточно велик. "Этнографические очерки, статистические сведения, исторические известия, памятники народной литературы уйсуней и дикокаменной орды составляют несколько тетрадей в моих записках" (Ч.Валиханов). Валиханов подчеркивал необходимость четко различать уйсунов (казахов) и дикокаменных киргизов (киргизов), которых тогда зачастую смешивали даже крупные европейские ученые: "Эти два народа отличаются по языку, по происхождению, по обычаям". Валиханов открыл этнос уйгуров, совершенно незнакомый европейским ученым. Исследователь хорошо изучил азиатскую торговлю, познакомился с "коммерческими понятиями и экономическими соображениями среднеазиатского купечества", привез также изделия туземных мануфактур и образцы английских товаров, продаваемых в Кашгаре.

Нелегально проникший в Кашгарию под видом азиатского торговца русский офицер Валиханов выполнял  и задание иного рода. Он собирал сведения военного характера - исчерпывающие данные о крепостях и  их гарнизонах, об их вооружении, складах продовольствия и боеприпасов, составлял топографически точные схемы дорог, перевалов, рек и переправ, записывал данные о наличии колодцев, дорожного корма и топлива. Чокан Валиханов в своем отчете показывает политическое, торговое и военное состояние страны, мало известной ученым. Он исправляет ошибки иностранных географов, писавших о Кашгаре, но знавших эту страну лишь по слухам, доходившим в Западную Европу.

Александр II проявил большой интерес к экспедиции Валиханова, к личности офицера из инородцев, столь блестяще аттестованного Гасфортом. Получив от него представление Валиханова к ордену Святой Анны, Александр II счел награду недостаточной и написал на полях "Валиханову Владимира". Чокан был удостоен личной аудиенции царя и получил награду из рук царя. 

Конкурс «Менің Шоқаным» - «Мой Чокан»

О проведении республиканского культурно – просветительского проекта «Менің Шоқаным» - «Мой Чокан»

Уважаемые пользователи! Ассамблея народа Казахстана объявила конкурс на лучшее мероприятие, посвященный 180-летию со дня рождения Чокана Валиханова. Цель проекта: воспитание  патриотического духа и любви к Родине, чувство гордости и ответственности, социализация подрастающего поколения на примере изучения жизни и творчества выдающегося сына казахского народа –  Чокана Валиханова. Подробнее о проекте можно узнать по ссылке:

http://aul.ucoz.ru/polozhenie_po_proektu_moj_chokan.pdf
                                            Предлагаем принять участие!

Аңыз адамның балалық шағы

 

Журнал «Жұлдыздар отбасы АҢЫЗ АДАМ» в «Контакте» имеет свою страничку, на которой можно найти все публикации, которые печатаются в "бумажном" варианте журнала. Материал о Шокане Валиханове публиковался в следующих номерах: №10 мамыр 2015жыл, «АҢЫЗ АДАМ» журналының № 12 санында маусым 2011жыл.  

Сон Абылай-хана

«Однажды Абылай-хану приснился сон, будто он умер, и на его похороны  собралось огромное  множество людей. У его ног сидели два мальчика: один с Кораном в руках, другой с кинжалом. На следующий день Абылай-хан призвал к себе своего Бухар-жырау, чтобы тот разгадал его сон. «О, мой Абылай! - ответил Бухар-жырау. - После твоей смерти распадется Казахское ханство, опять начнутся междоусобные войны. Мальчики, которых ты видел, это твои сыновья. Мальчик с кинжалом – это твой сын Касым, от которого родятся воинственные потомки. А мальчик с Кораном - это сын Уали, от которого родятся ученые потомки». (Отрывок из романа И.Есенберлина "Кочевники")

«Шоқаны бар ел - шоқтығы биік ел» тарихи сағаты

Әулиекөл аудандық кітапханашылары  ауыл  шаруашылық  колледжінде   «Шоқаны бар ел - шоқтығы биік ел» деп аталған тарихи сағатың  өткізді. Бұл іс шара Шоқан Уәлихановтың туғанына 180 жыл толу құрметіне арналды. Шараға ауыл шаруашылық колледжінің студенттері қатысты. Шара барысында ұлы ғалымның өмір баянымен, жасаған қызметтерімен, еңбектерімен таныстырылды. Шара соңында кроссворд ойыны өтті. Студенттер белсене қатысты. 

Аудандық кітапхана қорынан Из фондов районной библиотеки

Қандай қысқа ғұмыр! Қандай таусылмас шежіре.

Шоқан! Қандай қысқа ғұмыр! Қандай таусылмас шежіре.

Шығыстану көгінде, халқымыздың тарихи болмысының биігінде мәңгілікке жарқыраған жарық жұлдызы. Қазақстанда ғылыми және әлеуметтік ойлардың негізін қалаушы, қазақ халқының ұлы ғалымы және ағартушы-демократы Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов болды. Ол орыс ағартушылары мен төңкерісшіл- демократтарының озат идеяларын дұрыс қабылдай білген адам. Шоқан Уәлиханов негізін салған демократиялық идеяларды қазақ ағартушылары

Абай Құнанбайұлы мен Ыбырай Алтынсарин өз еңбектерінде одан әрі дамытты. Ілгері бастырды.

          Шоқан алғаш қазақ арасынан шыққан саяхатшы  ғалым,

          алғаш қазақ фольклорын зерттеген ғалым.

          Алғаш қазақ арасынан шыққан шығыстанушы ғалым,

     алғаш еңбегі ағылшын тілінде жарияланған қазақ ғалымы.

«Жұлдызы жанған ғалым» Ш. Уалихановтың 180 -жылдығына орай

 Сіздерді Қостанай облысының Әулиекөл аудандық орталықтандырылған кітапханалық жүйесі шақырады. Биылғы жылы атап өтілетін Шоқан Уәлихановтың 180 жылдығына арналған біздің блогымызға хош келдіңіздер! Блогтың мақсаты: қазақ ғалымы, саяхатшы Шоқан Уәлихановтың өмірі туралы айтып беру, оқырмандар (пайдаланушылар) арасында оның мұрасын көпшілікке тарату; оқырман (пайдаланушы) үшін Уәлиханов туралы қажетті ақпаратты іздестіру уақытын қысқарту. Қазақ халқы үшін оның аты «алғашқы» сөзімен байланыстырылған. Алғашқы ғалым, алғашқы географ. Алғашқы этнограф, тарихшы, дипломат, социолог... Бір сөзбен айтқанда ол барлық  жағынан - АЛҒАШ АШУШЫ болды! Ал біз әулиекөлдіктер, Шоқан Уәлихановтың біздің Құсмұрын ауылында туғанын мақтаныш етеміз!

1835 - 1865

Вас приветствует Аулиекольская районная Централизованная библиотечная система Костанайской области. Добро пожаловать на наш блог, посвященный  Шокану Валиханову, 180-летие которого мы отмечаем в этом году. Цели блога: рассказать о жизни казахского ученого и путешественника Шокана Валиханова, популяризация его наследия среди читателей (пользователей); сократить для читателя (пользователя) время поиска необходимой информации о Валиханове. Для казахского народа его имя ассоциируется со словом «первый». Первый  ученый и первый географ. Первый этнограф, историк, дипломат, социолог… Словом, во всем он был – ПЕРВООТКРЫВАТЕЛЬ! А мы, аулиекольцы, гордимся, ведь Шокан Валиханов родился у нас в поселке Кушмурун!